Emoties zijn krachtige drijfveren die ons leven inkleuren en beïnvloeden op manieren die we vaak niet volledig begrijpen. Van vreugde tot verdriet, van liefde tot angst, onze emoties hebben de kracht om ons welzijn te beïnvloeden op zowel fysiek als mentaal niveau. We kunnen dit vergelijken met een golfbeweging.
Alle emotionele ervaringen hebben als een golfbeweging invloed op ons welzijn. Het is een kunst om te kunnen surfen op deze emotionele golven in plaats van erdoor overspoeld te worden.
Men heeft wetenschappelijk ontdekt dat het hart en het brein met elkaar in verbinding staan en dat het autonome zenuwstelsel het brein, het hart met het lichaam verbindt. Emoties hebben dus naast een mentale, ook een fysiek impact op ons lichaam.
Het autonoom zenuwstelsel reguleert onbewuste processen van het lichaam zoals: hartslag, ademhaling, spijvertering, enz… Het is onderverdeeld in twee hoofdtakken, het sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel.
- Het sympatisch zenuwstel kan je vergelijken met het gaspedaal van een auto. Het activeert het vecht en/of vluchtpatroon waarbij het lichaam wordt voorbereid op actie. Je ademhaling versnelt, je hartslag verhoogt en je spijsverteringstelsel valt stil.
- Het parasympatisch zenuwstelsel kan je vergelijken met de rem van een auto. Het is verantwoordelijk voor het bevorderen van rust, herstel en het behoud van normale lichaamsfuncties, het vertraagt de hartslag ontspant de spieren en stimuleert het spijverteringsstelsel. Je kan dit ook voorstellen door met je fiets van een berg te rijden. Je gebruikt de snelheid en de rem om op een veilige manier beneden te geraken.
De nervus vagus, bekend als de tiende zenuw maakt ook deel uit van het parasympatisch zenuwstel. De nervus vagus wordt ook wel zwervende zenuw genoemd. Het fungeert als een belangrijk communicatiekanaal tussen de hersenen en de organen die worden gecontroleerd door het parasympatisch zenuwstelsel. Het speelt een sleutelrol bij het bevorderen van ontspanning, herstel en het verlagen van stressreacties in het lichaam. En in het behandelen van depressie, angststoornissen, ontstekingsziekten….
Tevens is de nervus vagus een belangrijk bij het reguleren van sociale interacties en emotionele verbondenheid. Het staat bekend om zijn invloed op het vermogen van mensen om zich veilig, kalm en verbonden te voelen in sociale situaties. Wanneer de nervus vagus goed functioneert, kan het helpen bij het verminderen van stressreacties en het bevorderen van sociale binding.
- Personen met een goed functionerende nervus vagus vertonen vaak meer sociale vaardigheden, empathie en verbondenheid met anderen. Ze kunnen beter omgaan met stressvolle situaties en hebben over het algemeen een betere geestelijke gezondheid.
- Een bijzondere functie, aangestuurd vanuit het Autonome Zenuwstelsel is ademhalen. Ademhalen gaat de hele dag door, hier hoef je niks voor te doen. Maar je kunt ook kiezen om je adem in te houden, te vertragen, dieper in te ademen, langer uit te ademen, etc. Iets aan je ademhaling veranderen heeft direct invloed op allerlei functies die tot je Autonome Zenuwstelsel Een lange diepe uitademing vertraagt bijvoorbeeld je hartslag. Tijdens het inademen verhoogt je hartslag.
- Hartcoherentie betekent dat het versnellen en vertragen van onze hartslag op elkaar zijn afgestemd. Als we inademen versnelt onze hartslag en als we uitademen vertraagt die. Als we in- en uitademen op een regelmatig tempo afwisselen, slaat het hart op een coherente manier.
Het hart heeft zijn redenen die het verstand niet kent (pascal blaisse)
Ons hart speelt een veel grotere rol in onze emoties, denken en functioneren dan tot op heden voor mogelijk werd gehouden. Met een eenvoudige ademhalingstechniek brengen we het hart in een zodanige staat dat het lichaam in balans wordt gebracht.
Hartcoherentie verwijst dus naar een omstandigheid waarbij het hartritme in een regelmatig patroon verkeert. Dit duidt op een harmonische en gebalanceerde toestand van het zenuwstelsel die vaak wordt geassocieerd met een gevoel van innerlijke rust, kalmte en emotioneel evenwicht.
Onze hartslag wordt bepaald door externe omstandigheden, gedachten, emoties én onze ademhaling. Bepaalde zorgen en stress doen onze hartslag versnellen en zorgen voor een verstoord evenwicht tussen spanning en ontspanning. De coherentie is dan zoek. Anderzijds kunnen leuke, aangename herinneringen de hartcoherentie bevorderen. Wanneer we bij het ademen onze focus leggen op een positief gevoel, bijvoorbeeld waardering, kunnen we de signalen van ons hart naar ons brein direct veranderen en ons gevoel verbeteren en beïnvloeden.
Via een focus op de ademhaling kunnen we niet alleen ons hartritme maar ook onszelf opnieuw in balans brengen.
We meten dit met behulp van biofeedback
Een hartcoherentietraining maakt gebruik van biofeedback. Via een oorsensor wordt het verschil in intervallen tussen twee hartslagen gemeten (Hartritmevariabiliteit). Je hart slaat immers niet als een metronoom. Er zit telkens een kleine variatie tussen de hartslagen. Ons lichaam past zich voortdurend aan aan veranderende omstandigheden. De mate van hartritme variatie vertelt ons iets over onze veerkracht.
Negatieve gevoelens (frustratie, angst, boosheid) leiden tot een incoherent patroon, met grillige pieken. Positieve gevoelens (waardering, liefde, plezier) leiden tot een coherent hartritme. Dit uit zich in een rustig golvend patroon. Wat je duidelijk kan zien op het scherm.
De biofeedback software geeft aan of de sympathische en parasympatische activiteit van ons autonome zenuwstelsel in balans zijn. Sympathisch wil zeggen dat je lichaam tot actie wil overgaan, parasympatisch wil zeggen dat het in rust is. Bij de meeste mensen zijn die twee systemen niet altijd goed op elkaar afgestemd, wat niet goed is voor je lichaam. Vergelijk het met het gaspedaal en de rem van je auto.
Hoe geraak je aan een coherent hart?
Door een eenvoudige ademhalingstraining waarbij je bewust een ritme aanhoudt tussen 4 en 7 ademhalingen per minuut komt je hart in een bijzondere staat. Je hartritmevariabiliteit schommelt bij de ademhalingsoefeningen op een rustige manier. Deze staat wordt Hartcoherentie genoemd. Je ademritme en je hartslag komen dan in de juiste resonantie en verlopen synchroon.
Hierdoor produceert het lichaam minder stresshormonen, zoals cortisol, en meer ‘herstel’ hormonen, zoals DHEA. Dit laatste is een hormoon welk veroudering, geheugenverlies, depressie en vermoeidheid tegengaat. Op deze manier verhoog je je veerkracht ten opzichte van stress. Verder zakt de waarde van cholesterol in het bloed en verbetert het immuunsysteem.
Door middel van hartcoherentie als zelfhulpmethode kom je tot een optimale samenwerking tussen hart, autonome zenuwstelsel en emotionele brein. Je voelt al snel dat de stress en overprikkeling afneemt en dat je terug helder kan denken.
Door deze ademhalingstechniek toe te passen bouw je veerkracht op, verlaag je je stressniveau en kom je emotioneel tot evenwicht. De verbinding met jezelf wordt hersteld.
